Je werkt in een omgeving die maatschappelijk, sociaal en economisch impact maakt. Een visie kan voorspellende waarde hebben, houvast en enige zekerheid bieden. Maar de kracht licht vooral in de inspiratie die het iedere dag geeft. In het werk, het leven, de gemeenschap, het bestuur en onze missie. En in de gezamenlijkheid en betekenis die we eraan geven als we deze visie delen. Een visie laat zien wat we goed en waardevol vinden en mee willen nemen naar de toekomst. En welke hedendaagse problemen we ermee (willen) oplossen. Een visie of scenario bereidt ons voor op wat we tegen gaan komen, en wat we daarbij willen voorkomen.
Als je binnen ‘de overheid’ werkt heb je te maken met een groot aantal mensen, belangen en prioriteiten. En het algemeen belang. Iedere keuze die je daarbinnen maakt kan grote maatschappelijke, sociale en economische impact hebben. De individuele burger of ondernemer, een organisatie of belangenbehartiger heeft bovendien z’n eigen behoeften, belangen en prioriteiten. in-Visie heeft samen met partners, allerlei methoden, werk- en denkwijzen ontwikkeld om hiermee om te gaan. Ontstaan in en met de praktijk van overheid-onderwijs-ondernemen-onderzoek en samenleving. Heb je nieuwe en beproefde manieren nodig om deze behoeften, belangen, prioriteiten naar boven te halen, problemen te onderzoeken, oplossingen te bedenken en te organiseren voor de uitvoering? Dan spreek ik je graag vandaag of morgen.
De opgave van een goed bestuur, goede buur en partner
Veel uitdagingen vandaag de dag zijn niet meer door een individueel bedrijf, instelling of overheidsinstantie zelfstandig op te lossen: te complex, niet eenduidig, uniek en veranderlijk. Inwoners, overheden, bedrijven, bestuurders, enzovoorts geven onze samenleving en maatschappij iedere dag vorm in een geheel van factoren, energie- en krachtenvelden, enzovoorts. En met een veelheid en verscheidenheid aan relaties hiertussen en processen daarbinnen. Alsof je een vliegtuig, of de luchtvaart als geheel tijdens het vliegen wil veranderen. Soms is het beter om te vernieuwen op een stabiele ondergrond. Met heldere (proces)afspraken, contactpunten, organisatie en ondersteuning.
Hoe verder we in de toekomst kijken, des te groter de onzekerheid en onvoorspelbaarheid. Vaak wordt een opgave voor de toekomst dan vereenvoudigd door naar de ‘simpelere’ onderdelen te kijken: wonen, werken, zorg, vervoer, milieu, bestuur, etc. Hoe wonen we in 2030-2050-2075, hoe ziet de demografie er dan uit en hoeveel en welke typen huizen zijn daarvoor nodig? Welke technologische ontwikkelingen zijn er die daaraan bijdragen? Hoe zorgen we voor voldoende verplegend en verzorgend personeel? Hoe we in de toekomst leven, werken, wonen, enz. zou dan de optelsom kunnen zijn van al die deeloplossingen. Innovatie ontstaat echter vaak op de scheidslijnen, op knoop- of knelpunten, in de ontmoeting van ogenschijnlijk verschillende of zelfs tegenstrijdige perspectieven. Hier ontstaan vernieuwende ideeën, denk- en werkwijzen. En door innovatieve denkers en doeners. Een ontwerpgerichte, actieve samenwerkende aanpak zorgt er voor dat mensen elkaar horen over behoeften en ideeën, gezamenlijk problemen, vraagstukken en opgaven oplossen. Mensen vormen zo een gezamenlijk beeld (visie, inspiratie, plan) waar een ieder de eigen rol begrijpt en weet wat deze moet doen. De manier van denken en doen verandert tijdens het proces. Deelnemers zijn de nieuwe drijvende en faciliterende krachten in veranderprocessen.
Wat gaan we in de toekomst niet meer doen, wat laten we achter? Weerstand, onbegrip, ongeluk, onwelzijn, onrechtvaardigheid, enz. komt vaak uit onbegrip van relaties en processen, en uit onvervulde behoeften. Om een indruk van de complexiteit te geven is hierna de driehoek democratie, maatschappij, rechtsstaat met in het midden de democratische politiek weergegeven, evenals een aantal fundamentele waarden.
Hoe definieer je wat het algemeen belang is in 2030-2050-2075? Het belang van een ieder, niemand uitgezonderd, datgene dat voor het welzijn van het volk in zijn geheel nuttig, nodig of gewenst is?
- In 2030 bestaat het world wide web zo’n 50 jaar en begrijpen we beter wat de voor- en nadelen hiervan zijn. En hebben we meer crises dan ooit gehad en de weerbaarheid van de democratie, instituties en samenleving getest.
- In 2039-2041 (2023 + 16 of 18 jaar) leven de jongeren die nu nog niet geboren zijn en nog geen democratische stem hebben.
- In 2050 werken opvolgers van (familie)bedrijven die nu producten maken en verkopen, die straks wellicht niet meer nodig, of zelfs verboden zijn.
- In 2060 zou technologie nieuwe technologie kunnen ontwerpen en maken voor bijvoorbeeld voedselproductie, bouw, logistiek, enz. en menselijke arbeid zo grotendeels overbodig kunnen maken. Wat gaan we doen in onze vrije tijd? En welke betekenis heeft geld of een andere waardedrager dan?
- In 2075 zou, geholpen door technologie (in brede zin: manieren om iets te realiseren), een volledig nieuw democratisch waardesysteem leidend kunnen zijn gebaseerd op consensus en daadwerkelijk persoonlijk ervaren welzijn, rechtvaardigheid, menselijke waardigheid en autonomie op dat moment.
In de toekomst evalueren we de keuzes die wij nu en in de komende jaren democratisch, persoonlijk, zakelijk, als groepen, gemeente, enz. gaan maken. We zouden nu al iets kunnen leren van de toekomst.
De kracht van verbeelding
De toekomst kun je zien als een wicked problem. Hoe je naar de toekomst (een oplossing) kijkt, bepaalt hoe je het probleem ziet. Dit is bij uitstek het domein van ontwerpers, toekomstdenkers, filosofen en innovators die mensen inspireren om anders naar problemen te kijken. De kracht van verbeelding is dat het de kijker enige houvast geeft, en structuur geeft aan onzekere, onduidelijke en complexe zaken.
Een (niet-)alledaags voorbeeld
Hoe drinken we thee in 2050? De pragmaticus zal zeggen: uit een kopje of een beker. Een sociaal iemand zal zeggen met de buren, een asielzoeker of migrant. Een bestuurder of handhaver zal zeggen dat het afhangt van de samenleving, en wet- en regelgeving. Een verbeeldingskunstenaar (visionair) zal nadenken over wie er drinkt, bij welke gelegenheid en zijn er oplossingen te bedenken die problemen van nu oplossen? Bijvoorbeeld, zou het kopje een vakje met gaatjes kunnen hebben waar je thee in doet? En zou die thee, of kruiden, of smaakmakers ook langs de kant van de weg kunnen groeien? Zou het gezondheid kunnen bevorderen, verpakkingsmateriaal en transportkosten kunnen besparen? Drinken we thee om bij te praten over de laatste ontwikkelingen? En zou je het kopje van geslepen glas kunnen maken en met de zon kunnen verwarmen? Of via een ingenieus lenzensysteem? Hoeveel energie zou dit besparen? De pragmaticus, de sociaal of visionair denker, de bestuurder, en vele anderen zijn allemaal nodig bij de ontwikkeling van visie.
Theedrinken in 2050 zou je dus kunnen zien als een maatschappelijk vraagstuk met factoren als gebruikers (theedrinkers), behoeften (gezondheid, sociaal contact), ontwerp (kopje, buitenruimte), grondstoffen (kopje, thee, smaakmakers), beschikbaarheid (openbare groenvoorziening, commercieel), toegevoegde waarde (bevorderen van…), verpakking (besparing, milieu), transport (grondstoffen, producten), energie (produceren, verwarmen, bewaren), welzijn (gezondheid, sociaal, veiligheid). Een producenten-consumentenprobleem van ontwerpers, innovators, producenten, leveranciers en afnemers. En een bestuurlijk vraagstuk van kaders stellen, handhaving, wet- en regelgeving, democratie, meedoen, etc.
De uitwerking van een idee is vooral bedoeld om na te denken over de toekomst, de ontwerpcriteria en keuzescenario’s, en om te inspireren en het denken over een toekomst te veranderen met de kracht van verbeelding. Het kan met een theekopje en met allerlei andere (niet-)alledaagse dingen, processen en omgevingen. in-Visie kan tevens ondersteunen met betekenisvol verhalen vertellen bijvoorbeeld met fotografie en (regie)theater.
Wat in-Visie voor je kan doen
- inspiratiesessies: toekomstverbeelding, trends & ontwikkelingen, in-de-box en out-of-the-box.
In-de-box-denken is o.a. bedoeld om te begrijpen wat kaders doen in de praktijk en relaties en processen te begrijpen. Out-of-the-box-denken is vooral bedoeld om innovatie en nieuwe combinaties te stimuleren. - ontwerp van ontwerpgerichte, activerende manieren van samenwerken
- trainen en opleiden van ambtenaren, bestuurders en facilitators in denk- en werkwijzen, visie en strategieontwikkeling
- meedenken, reflecteren en intervisie
- (deel)coördinatie en organisatie: meedoen met jouw eigen organisatie als uitgangspunt
- experimenten en onderzoek opzetten en uitvoeren (in-VLabs)
- informatiemanagement: verzamelen, (her)ordenen, interpreteren, communiceren
- communicatie ondersteuning: vormgeving, betekenisgeving, fotografie, (regie)theater
- partnernetwerk met verschillende disciplines, vaardigheden en eigen-aardigheden
- vraag naar wat nog meer
Voor o.a. gemeenteraden, griffie, ambtelijke organisaties, ministeries, programma- en projectgroepen.
Ontdek ook de mogelijkheden in-Training Scenario’s, in-de-box & out-of-the-box, in-VLabs, in-Publicaties en begeleiding in-Visie.